«Να θυμάσαι ότι μερικές φορές το να μην παίρνεις αυτό που θες, είναι μεγάλη τύχη»
Δαλάι Λάμα
Πόσες φορές έχουμε έρθει αντιμέτωποι με την αποτυχία, σε διάφορους τομείς της ζωής μας; Πόσο οικείο μας είναι ένα σκηνικό όπου, για παράδειγμα, έχουμε μόλις πάρει τη δύσκολη απόφαση ν’ ακολουθήσουμε το μονοπάτι που λέγεται «αλλαγή σταδιοδρομίας», μόνο και μόνο για να συναντήσουμε εντέλει «εμπόδια», το ένα μετά το άλλο;
Σε τέτοιες περιπτώσεις έχουμε δύο επιλογές: ή να υιοθετήσουμε τη λίγο πολύ μελοδραματική αντίδραση, μοιρολογώντας για ένα ακόμη όνειρο που γκρεμίστηκε… ή να προσπαθήσουμε ν’ αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε και να δούμε την κατάσταση όπως πραγματικά έχει. Να πούμε, δηλαδή, «αυτή τη φορά επιλέγω αλλιώς».
Ύστερα, λοιπόν, απ’ την πρώτη ψυχρολουσία μιας αποτυχίας, πάρτε μια βαθιά ανάσα και προσπαθήστε να επικεντρωθείτε στην αλήθεια των πραγμάτων – πως κάνατε ό,τι καλύτερο μπορούσατε π.χ. για το τάδε πρότζεκτ στη δουλειά σας και πως το τελικό αποτέλεσμα για το οποίο βασανίζεστε ήταν απλά και μόνο αυτό: πέρα από τον έλεγχό σας. Μια τέτοια στιγμή βλέπουμε την αποτυχία με νέο – ή μάλλον, με το σωστό μάτι: ότι δηλαδή έχει ήδη συμβεί, δεν μπορούμε ν’ αλλάξουμε την κατάσταση και πρέπει να την αποδεχτούμε. Όχι να παραδοθούμε σ’ αυτήν∙ να την αποδεχτούμε.
Ακολουθούν 5 τρόποι με τους οποίους μπορεί να εκδηλωθεί αυτή η αλλαγή στο πώς αντιλαμβανόμαστε και αντιδρούμε στην «αποτυχία» και που δείχνουν πως μια «αποτυχία» είναι στην ουσία κάθε άλλο παρά αυτό.
1. Μαθαίνουμε τι ανήκει στον έλεγχό μας – και τι όχι
Με λίγα λόγια, μας δίνεται η ευκαιρία για μιας πρώτης τάξεως αντιπαράθεση με το εγώ μας. Γιατί είναι το εγώ και όχι ο αληθινός εαυτός μας αυτό που απαιτεί να ελέγχει την έκβαση κάθε σχεδίου και προσπάθειάς μας. Είναι σαν να πιστεύουμε ότι μπορούμε (και συνεπώς πρέπει) να κλείσουμε τον ήλιο μες στη χούφτα μας. Προετοιμάζεστε για μια συνέντευξη ή για εξετάσεις; Μπορείτε να ελαχιστοποιήσετε τις πιθανές αναποδιές π.χ. έχοντας μελετήσει σε βάθος και διατηρώντας τον εαυτό σας σε καλή κατάσταση, τόσο σωματική όσο και ψυχολογική. Τα μόνα που βρίσκονται υπό τον έλεγχό μας είναι οι επιλογές και η στάση μας απέναντι στην εκάστοτε συγκυρία.
Από εκεί και πέρα εκτείνεται μονάχα το βασίλειο των απρόβλεπτων, ανεξέλεγκτων εξωτερικών μεταβλητών – αν αποδειχτούν αλλιώτικες από αυτές που θα θέλαμε, η δική μας δουλειά δεν είναι να εκνευριζόμαστε γι’ αυτό∙ δουλειά μας είναι να δρούμε, χωρίς να προσδοκάμε. Έχοντας επίγνωση τι μπορούμε να ορίσουμε και τι όχι, δίνουμε τέλος στους φαύλους κύκλους αυτολύπησης κι αυτοθυματοποίησης. Τότε σταματάμε να θεωρούμε αδικαιολόγητα υπεύθυνους τους άλλους, το σύμπαν, κλπ., αλλά και τον ίδιο μας τον εαυτό – πράγμα που μας φέρνει στο 2…
2. Ενισχύουμε την αυτογνωσία μας
Πάρτε για παράδειγμα μια σχέση που έληξε άσχημα. Το να στενοχωρηθείτε για κάτι τέτοιο είναι φυσικά μέρος της εξίσωσης, αλλά μετά από λίγο θα βρείτε πολύ πιο ενδιαφέρον το να επικεντρωθείτε σε όλ’ αυτά που μπορείτε να μάθετε για τον εαυτό σας, ακριβώς χάρη σ’ αυτήν την εμπειρία. Ποιες είναι οι πραγματικές ανάγκες σας, η αληθινή σας φύση; Τι μπορείτε να αντέξετε και τι όχι; Μόλις μάθετε, πλέον θα μπορείτε να επιλέγετε και καλύτερα∙ και τότε θα έχετε ξεκάθαρο προβάδισμα στο να βιώσετε όποια θετική εμπειρία ονειρεύεστε.
Όσο μεγαλύτερος είναι ο αντίκτυπος μιας αποτυχίας, τόσο πιο ουσιαστικές είναι οι ευκαιρίες που μας δίνονται για να μάθουμε ποιοι πραγματικά είμαστε.
Κάτι τέτοιο βέβαια είναι εφικτό μόνο αν ξεπεράσουμε την απογοήτευση και την παραμονή μας στο στάδιο της απώλειας και περάσουμε το χρόνο μας πιο παραγωγικά, αντιμετωπίζοντας τις αδυναμίες σας. Αυτό περιλαμβάνει και το να διακρίνουμε ποιο ήταν το δικό μας μερίδιο ευθύνης στο αρνητικό αποτέλεσμα και το να αναγνωρίσουμε το λόγο για τον οποίο αναστατωνόμαστε τόσο όταν τα πράγματα δεν πάνε όπως τα σχεδιάσαμε. Φταίει π.χ. η χαμηλή αυτοεκτίμηση; Πάλι δηλαδή ένα εύθραυστο εγώ που έχει μάθει να υπάρχει και ν’ αναπνέει μόνο όποτε κατορθώνετε κάτι συγκεκριμένο; Αν ναι, τότε πείτε του ένα ωραίο αντίο και ανακτήστε τον αληθινό σας εαυτό.
3. Έχουμε την ευκαιρία να μάθουμε τη σημασία της ενσυνειδητότητας
Με τον όρο ενσυνειδητότητα («grounding», «mindfulness») εννοούμε την ικανότητά μας να είμαστε πλήρως παρόντες σε ό,τι βιώνουμε εδώ και τώρα. Το εδώ και το τώρα είναι τα μόνα που έχουμε πραγματικά. Γι’ αυτό αναπνεύστε, παραμείνετε θετικοί και δώστε προτεραιότητα σ’ όσα έχουν πραγματικά σημασία. Μην προβάλετε πράγματα και γεγονότα του παρελθόντος σας σ’ ένα μέλλον το οποίο είναι ακόμα αδιαμόρφωτο. Το να συνεχίζετε να τιμωρείτε τον εαυτό σας για κάτι που έχει ήδη συμβεί ή να το μετατρέπετε στην πεποίθηση ότι πρόκειται να επαναλαμβάνεται αυτούσιο και να σας ακολουθεί για πάντα από δω και στο εξής, σας εμποδίζει από το να εστιάζετε στο παρόν, τη μόνη στιγμή του χρόνου η οποία είναι στον έλεγχό σας.
Αυτή η συνειδητοποίηση μας οδηγεί επίσης στο να διαπιστώνουμε πως αυτό που κάνει μια αποτυχία να πονά περισσότερο είναι το να επενδύουμε όλη μας την ενέργεια και όλες μας τις ελπίδες σ’ ένα μόνο σχέδιο, και σε βάρος άλλων τομέων της ζωής μας ακόμη. Η ζωή, όμως, συμβαίνει ταυτόχρονα, σε όλους αυτούς τους τομείς και δεν πρέπει να παραμελούμε κανέναν. Στο τέλος και σχεδόν μ’ ένα μαγικό τρόπο θα συνειδητοποιήσετε ότι όταν είστε πραγματικά παρόντες, είστε και πιο ευπροσάρμοστοι κι έτοιμοι να πλεύσετε με κάθε άνεμο.
4. Συνειδητοποιούμε πως σημασία έχει το ταξίδι
Αυτό ισχύει τόσο για τα σχέδιά μας που έχουν θετική έκβαση όσο και για εκείνα που αποτυγχάνουν. Μετανιώνετε για όλους εκείνους τους ανθρώπους που γνωρίσατε, τα πράγματα που μάθατε και την ανάπτυξη που βιώσατε κατά τη διάρκεια ενός τέτοιου ταξιδιού, ακόμα κι αν δεν σας οδήγησε εκεί που θέλατε; Τίποτα δεν είναι χάσιμο χρόνου, ενέργειας, κ.λπ., τίποτα δεν είναι χωρίς νόημα.
«Η Ιθάκη σ’ έδωσε τ’ ωραίο ταξίδι.
Χωρίς αυτήν δεν θα ‘βγαινες στον δρόμο.
Άλλα δεν έχει να σε δώσει πια.
Κι αν πτωχική την βρεις, η Ιθάκη δεν σε γέλασε
Έτσι σοφός που έγινες, με τόση πείρα,
δη θα το κατάλαβες οι Ιθάκες τι σημαίνουν.»
~ Ιθάκη, Κ. Καβάφης
5. Συνειδητοποιούμε πως το ότι κάτι δεν ήταν τελικά για μας σημαίνει ότι κάτι ακόμα καλύτερο μας περιμένει
Ή αλλιώς, μαθαίνουμε να εμπιστευόμαστε τη διαίσθησή μας, το Σύμπαν, τη δύναμη της θετικότητας, πείτε το όπως θέλετε. Όταν τα πράγματα αρχίζουν σιγά σιγά να μπαίνουν στη θέση τους μετά από μια «αποτυχία», συνειδητοποιούμε πως στην ουσία μας προστάτευσε από το να προχωρήσουμε με κάτι που ενδεχομένως π.χ. να μας οδηγούσε στο απόλυτο σκοτάδι.
Σημασία βέβαια έχει πάντα αυτό: μην ξοδέψετε πολύ, αν όχι καθόλου, χρόνο μοιρολογώντας μπροστά σε μια κλειστή πόρτα κι έτσι δεν δείτε το παράθυρο που έχει ανοίξει για σας λίγο παραπέρα. Κι αν είστε αποφασισμένοι να συνεχίσετε την ανασκόπηση, τουλάχιστον σκεφτείτε κάπως έτσι: έχετε περάσει ώρες ατέλειωτες να ψάχνετε τι έφταιξε και ένα όνειρο πήγε «χαμένο», μόνο και μόνο για να διαπιστώσετε αργότερα ότι αν είχε πραγματοποιηθεί τη στιγμή που το επιθυμούσατε, δε θα είχατε ακολουθήσει τις υπέροχες διαδρομές που καταλήξατε να κάνετε; Ακριβώς επειδή αυτό το όνειρο δεν έγινε πραγματικότητα;
Κι αν αυτή τη στιγμή ζείτε στον απόηχο μιας ακόμη «αποτυχίας», να ξέρετε ότι έτσι θα έχουν τα πράγματα κι αυτήν τη φορά. Το παλιό, καλό «όλα συμβαίνουν για κάποιο λόγο» είναι παλιό και καλό για κάποιο λόγο.
Πηγή : ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΗ ΔΡΑΣΗ
