«Ο καλύτερος τρόπος να πάρεις εκδίκηση είναι να μη γίνεσαι ίδιος»
Μάρκος Αυρήλιος, Τα εις εαυτόν, Στ’, 6
«Πόσο καλύτερο να γιατρέψεις ένα τραύμα, παρά να επιζητάς εκδίκηση γι’ αυτό. Η εκδίκηση χαραμίζει πολύ χρόνο και σε εκθέτει σε πολύ περισσότερα τραύματα από το πρώτο που την πυροδότησε. Η οργή πάντα διαρκεί περισσότερο από την οδύνη. Καλύτερα να ακολουθήσεις την αντίθετη διαδρομή. Θα το θεωρούσε κανείς φυσιολογικό να ανταποδώσει την κλοτσιά σε ένα μουλάρι ή να δαγκώσει ένα σκυλί;» Σένεκας, Περί Οργής 3. 27. 2
Κάνουμε την υπόθεση ότι κάποιος σας φέρεται άσχημα. Ή ότι κάποιος πήρε προαγωγή στη θέση σας, αφού παρουσίασε σαν δική του τη δική σας δουλειά ή έκανε κάτι ανέντιμο.
Είναι φυσικό να σκέφτεστε: Εντάξει, έτσι λειτουργεί ο κόσμος ή θα έρθει και η σειρά μου να κάνω το ίδιο. Ή, το πιο σύνηθες: Θα του δείξω εγώ! Με τη διαφορά ότι αυτές είναι ίσως οι χειρότερες αντιδράσεις στην κακή συμπεριφορά.
Όπως έγραψαν και ο Μάρκος Αυρήλιος και ο Σένεκας, η σωστή αντίδραση – η καλύτερη εκδίκηση, αν το καλοσκεφτείτε – είναι ακριβώς να μην πάρετε καθόλου εκδίκηση.
Αν κάποιος συμπεριφέρεται με αγένεια και αντιδράσετε με τον ίδιο τρόπο, το μόνο που κάνετε είναι να του αποδείξετε ότι δικαιολογημένα φερόταν έτσι. Αν αντιδράσετε στην ανεντιμότητα των άλλων με ανεντιμότητα, τι πετυχαίνετε; Αποδεικνύετε πως είχαν δίκιο: τώρα όλοι είμαστε ψεύτες!
Αντί γι’ αυτό, προσπαθήστε σήμερα να είστε καλύτεροι από αυτά που σας απογοητεύουν ή σας πληγώνουν. Προσπαθήστε να είστε το παράδειγμα που θα θέλατε να ακολουθήσουν οι άλλοι. Είναι απαίσιο να είναι κανείς υποκριτής, ιδιοτελής, να νιώθει την ανάγκη να πληγώνει τους συνανθρώπους του. Ενώ, αντίθετα, είναι χαρά να ζει ηθικά και σωστά.
Απόσπασμα από το βιβλίο τους Ryan Holiday & Stephen Hanselman «Άδραξε τον χρόνο» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πεδίο.
