Ζούμε στην εποχή της τεχνολογίας, σε μια εποχή που εξέλιξή της αυξάνεται με δραματικούς ρυθμούς που ο ανθρωπινός νους δύσκολα μπορεί να κατανοήσει. Οι υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης (social networking services), που σήμερα μετρούν περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο χρήστες, αποκτούν όλο και μεγαλύτερη απήχηση παγκοσμίως, επιδρώντας σημαντικά στις ζωές μας.
Μετά από την πάροδο δεκαοκτώ χρόνων, όπου οι ιστοσελίδες κοινωνικής δικτυώσεως έχουν πολλαπλασιαστεί και όλο και περισσότεροι άνθρωποι, ακόμα και της τρίτης ηλικίας το έχουν ενσωματώσει στην καθημερινότητά τους, οι επιπτώσεις της δημοσιοποίησης των προσωπικών τους στοιχείων καθώς και η εκμετάλλευση τους για ποικίλους σκοπούς, προκαλεί τις αντιδράσεις ειδικών ή και μη.
Διείσδυση στην ιδιωτική σφαίρα
Πολλοί είναι εκείνοι που κάνουν λόγο για διείσδυση στην ιδιωτική σφαίρα του ανθρώπου για ποικίλους σκοπούς, όπως για παράδειγμα εμπορικούς, με τις μεγαλύτερες πολυεθνικές να γνωρίζουν ενδιαφέροντα, συνήθειες και προσωπικές πληροφορίες των χρηστών με σκοπό την επεξεργασία τους και την ανάλυση τους για οικονομικούς λόγους, όπως είναι η διαφήμιση.
Τα προσωπικά δεδομένα των χρηστών είναι ευάλωτα και πολλοί κάνουν λόγο για καταπάτηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Αυτές είναι οι περιπτώσεις που οι χρήστες επιθυμούν να αποκαλύψουν κάποιες προσωπικές πληροφορίες σε συγκεκριμένο κύκλο προσώπων αλλά πραγματοποιείται η δημοσιοποίηση αυτών σε μεγαλύτερο, μη επιθυμητό.
Τροφή για σκέψη αποτελεί το γεγονός ότι οι χρήστες δεν ενημερώνονται για τυχόν μελλοντική αλλαγή των όρων προστασίας της ιδιωτικότητας των υπηρεσιών κοινωνικής δικτύωσης και δεν υποχρεούνται να ξαναδώσουν την συγκατάθεσή τους.
Παράλληλα, οι υπηρεσίες κοινωνικής δικτύωσης προβάλλουν ως επιχείρημα ότι ο χρήστης συγκατατίθεται με τους όρους χρήσης της πλατφόρμας προτού γίνει μέλος. Η συγκατάθεση όμως των χρηστών δεν είναι στην πραγματικότητα τόσο δίκαιη όσο φαντάζει. Δεν υπάρχει διαπραγμάτευση των όρων συναλλαγών εκ μέρος του χρήστη. Ο χρήστης με ένα απλό “κλικ” δίνει την συγκατάθεση του χωρίς να γνωρίζει πραγματικά την αληθινή χρήση των προσωπικών του στοιχείων καθώς οι όροι και προϋποθέσεις είναι γραμμένοι με πολύ μικρά γράμματα καθώς και δυσνόητοι για τον μέσο πολίτη. Αυτός είναι και ο λόγος που πολλοί άνθρωποι δεν διαβάζουν τους όρους χρήσης, αφού δεν τους κατανοούν.
Επιπρόσθετα, οι χρήστες δεν γνωρίζουν την έκταση των πληροφοριών και των δεδομένων που παρέχουν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις πιθανές μελλοντικές χρήσεις των ήδη καταγεγραμμένων πληροφοριών, που μπορεί αργότερα να χρησιμοποιηθούν για την απόκτηση οικονομικού κέρδους. Όλες αυτές οι πληροφορίες που συλλέγονται,αναδημοσιεύονται, αντάλλασονται μεταξύ των πολυεθνικών για την δημιουργία στοχευμένων διαφημίσεων στους χρήστες και αποθηκεύονται σε γιγάντιες βάσεις δεδομένων,γεννά πολλά ερωτήματα.
Αυτοπροβολή και Επικοινωνία
Ο συνδυασμός της ανάγκης του ανθρώπου για αυτοπροβολή και επικοινωνία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης (social media) δημιουργεί ένα κενό για την προστασία της ιδιωτικότητας του. Οι χρήστες, ανάλογα με τις συνήθειες τους, την ηλικία τους, τον ευρύτερο κύκλο τους και την χώρα στην οποία ζουν και επηρεάζονται από τα πρότυπα των media αποκαλύπτουν και τα αντίστοιχα προσωπικά τους δεδομένα.Έτσι εκατομμύρια άνθρωποι ανά τον κόσμο αναρτούν στα social media προσωπικές πληροφορίες με το ελάχιστο αντάλλαγμα μιας επικοινωνίας με αγνώστους ή και μη, καθώς και στις νεότερες ηλικίες της αποδοχής από τον κύκλο χρηστών τους.
Γενιά “M”
Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, δημιουργήθηκε και η λεγόμενη γενιά “M”, δηλαδή η γενιά των Μέσων Μαζικής Επικοινωνίας, η οποία είναι αρκετά εξοικειωμένη με τις νέες τεχνολογίες. Είναι γεγονός ότι αυτή η γενιά αρέσκεται στην αυτοέκθεση. Είναι αξιοσημείωτο ότι οι μικρότερες ηλικίες από δεκαετία σε δεκαετία όχι μόνο δεν προστατεύουν τα προσωπικά τους δεδομένα αλλά τα αναρτούν σκόπιμα δημόσια με στόχο να γίνουν αναγνωρίσιμοι από πολλά άτομα και αποδεκτά από συνομήλικους τους. Θεωρούν ότι κατ’ αυτόν τον τρόπο, με το να τους γνωρίζουν πολλά άτομα, έστω και εξωτερικά, μέσω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ιδίως του instagram, θα γίνουν πιο εύκολα αποδεκτοί.
Στην πραγματικότητα η λέξη ιδιωτικότητα εμφανίζεται με διαφορετική σημασία στην εποχή της πληροφορίας. Όχι μόνο οι κυβερνήσεις αλλά και τα ίδια τα άτομα πρέπει να προστατεύουν την ιδιωτική τους ζωή παίρνοντας διάφορες προφυλάξεις,έτσι ώστε να μπορούν να διατηρούν το δικαίωμά στην ιδιωτικότητα χωρίς αυτό να παραβιάζεται συνεχώς.
Η ελευθερία των ατόμων εξαρτάται από τα ίδια τα άτομα
Εν κατακλείδι,η τεχνολογία και οι δυναμικές της κοινωνίας συνήθως εξελίσσονται παράλληλα. Η ιδιωτικότητα στην εποχή της πληροφορίας παρουσιάζεται ως αντάλλαγμα για διάφορες ανταμοιβές όπως είναι η κοινωνικοποιηση ,κοινωνική αποδοχή και οι δωρεάν υπηρεσίες. Οι κίνδυνοι που ελλοχεύουν είναι πολλοί γι’αυτόν τον λόγο , οι χρήστες θα πρέπει να είναι συνειδητοποιημένοι τόσο για τις πληροφορίες που μοιράζονται όσο και για τους όρους που συναινούν χωρίς συχνά να τους διαβάζουν και να τους κατανοούν. Τέλος, η ελευθερία των ατόμων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τα ίδια άτομα καθώς εκείνα συναινούν με τους όρους χρήσης και επιλέγουν τις πληροφορίες που θα δημοσιεύσουν. Σε κάθε περίπτωση πάντως ο επηρεασμός τους από πρότυπα των media διαδραματίζει πολύ σημαντικό ρόλο ιδιαίτερα στις νεότερες ηλικίες που τείνουν να είναι και περισσότερο ευεπηρέαστοι από τις σύγχρονες νόρμες.
Ζωή Μπουτέτσιου
Φοιτήτρια Δημόσιας Διοίκησης του Παντείου Πανεπιστημίου
Πηγή : meallamatia.gr
