Περικλής Λιανός: Η ματιά του νομικού με οδηγεί και με επηρεάζει σε πολλά πράγματα – Μου αρέσει να κρίνω


Ένας δικαστής που από τις αίθουσες του δικαστηρίου βρέθηκε τελικά στις σκηνές των ελληνικών θεάτρων αλλά και στα στούντιο πολλών τηλεοπτικών σειρών. Ένας οπαδός της δημοκρατίας που εδώ και πέντε συνεχόμενα χρόνια συμμετέχει στην παράσταση «12 ένορκοι» κάνοντας πάντα των ένορκο νούμερο 11.

Συνέντευξη στη Στέλλα Παπά

Κύριε Λιανέ και αυτή η θεατρική σεζόν σας βρίσκει μαζί με ακόμα 11 ένορκους στην σκηνή του θεάτρου Αλκμήνη ;

Ναι, βρίσκομαι για πέμπτη συνεχόμενη χρονιά στη παράσταση 12 Ένορκοι στο θέατρο Αλκμήνη. Είναι μια παράσταση που αγγίζει σχεδόν τα όρια του φαινομένου μιας και συνεχίζει να γεμίζει το θέατρο τόσα χρόνια. Έχει αγαπηθεί πολύ από τον κόσμο και ελπίζω να συνεχίσει έτσι.

Τι κάνει αλήθεια την παράσταση τόσο πετυχημένη;

Η ποιότητα του έργου σε συνδυασμό με την σκηνοθεσία της κυρίας Νικολαίδου, η οποία το «έδωσε» στο κόσμο απλά και κατανοητά. Πολλοί συνάδελφοι που έρχονται να δουν την παράσταση, μας λένε πως επιτέλους βλέπουν ένα αληθινό θέατρο μετά από χρόνια. Είναι μια ιστορία από την οποία βγάζει μόνος του ο θεατής τα συμπεράσματα του χωρίς τις υποδείξεις του σκηνοθέτη, κάτι, που δυστυχώς δεν γίνεται σε αρκετές παραστάσεις μιας και οι σκηνοθέτες επεμβαίνουν στο έργο και πειράζουν αρκετά πράγματα.

Σε αυτά τα πέντε χρόνια κάνετε τον ίδιο ρόλο

Ναι.

Δεν σκεφτήκατε να τον αλλάξετε;

Φέτος μου πρότεινε η σκηνοθέτης να αλλάξω, αλλά, δεν ήθελα. Έχω δεθεί με τον ένορκο έντεκα. Επιπλέον όταν έχεις δει τους άλλους έντεκα ρόλους να τους παίζουν άλλοι συνάδελφοι σου , είναι πλέον δύσκολο να βάλεις σε αυτούς το δικό σου στίγμα.

Το δώδεκα είναι συμβολικό;

Δεν νομίζω. Είναι απλά μια ιστορία αμερικάνικη και ο νομοθέτης ο Αμερικάνος έβαλε αυτό το νούμερο. Δεν ξέρω αν είναι τυχαίο.

Είναι μια ιστορία η οποία αρχίζει από μια αμφιβολία. Πιστεύεται λοιπόν πως και στην πραγματικότητα μια αμφιβολία μπορεί να φανερώσει κάποιες αλήθειες;

Ναι , πιστεύω πως η απολυτότητα και η βεβαιότητα οδηγεί σε λάθος αποτελέσματα. Το να νομίζεις ότι κατέχεις την απόλυτη αλήθεια δεν οδηγεί πουθενά. Βασικά, στο έργο, τελειώνοντας η ακροαματική διαδικασία οι ένορκοι μπαίνουν να συνεδριάσουν για να ξεμπερδέψουν την υπόθεση σε πέντε λεπτά. Όμως τα πράγματα αλλάζουν όταν ο ένας ένορκος λέει «όχι, εγώ αμφιβάλω, δεν θα στείλουμε ένα παιδί για εκτέλεση χωρίς να το συζητήσουμε» . Δεν μπορούμε να ξεπετάμε τις υποθέσεις των ανθρώπων γιατί είμαστε απλά απόλυτοι. Πρέπει να συζητάμε , να σκεφτόμαστε , να ψάχνουμε . Ο νομικός μας πολιτισμός ευτυχώς δίνει πολύ χώρο στην αμφιβολία.

Η παράσταση στηρίζεται στη φράση «ναι , μεν , αλλά». Εσείς λέτε αυτή τη φράση: ή μήπως είστε απόλυτος;

Όχι, απόλυτος δεν είμαι, θέλω να δίνω και δεύτερες ευκαιρίες και περισσότερες αν χρειαστεί τόσο στον εαυτό μας όσο και στους άλλους. Είμαι οπαδός της σχετικότητας . Όλα είναι σχετικά. Πράγματα τα οποία κάποτε θεωρούσαμε σπουδαία με τον καιρό βλέπουμε πως τελικά δεν είναι και τόσο σπουδαία. Αλλάζουν οι συνθήκες.

Σκεφτήκατε πως θα ήσασταν ως ένορκος ή ως δικαστής ;

Μα είμαι νομικός, έχω τελειώσει νομική και έχω εξασκήσει και το επάγγελμα για κάποιο διάστημα πριν αφοσιωθώ στο θέατρο. Κατά τη διάρκεια τον προβών έδινα και κάποιες συμβουλές, αν και το ελληνικό δίκαιο είναι πολύ διαφορετικό από το αγγλοσαξονικό. Η ματιά του νομικού με οδηγεί και με επηρεάζει σε πολλά πράγματα. Έχω παραστεί σε δίκη και έχω πάει στο δικαστήριο ως συνήγορος.

Βλέπετε γενικά τα πάντα γύρω σας με τη ματιά του δικηγόρου;

Ίσως από την «ματιά» του δικαστή. Μου αρέσει να κρίνω αλλά χωρίς να είμαι απόλυτος. Πρέπει να είμαστε πιο αυστηροί. Ο ένορκος που υποδύομαι στην παράσταση λέει «έχουμε μια ευθύνη και αυτό είναι από τα αξιοθαύμαστα της δημοκρατίας». Η δημοκρατία για να λειτουργήσει σωστά απαιτεί υπεύθυνους πολίτες που θα έχουν επίγνωση των υποχρεώσεων και των ευθυνών τους. Πράγμα που δυστυχώς δεν το βλέπω να ισχύει. Στο δημοκρατικό πολίτευμα, αν δεν είσαι σίγουρος για κάτι δεν μπορείς να καταδικάσεις κανέναν . Ευτυχώς όμως ο νομικός μας πολιτισμός δίνει μεγάλο χώρο στην αθωότητα.

Πείτε μας όμως και για τις άλλες παραστάσεις στις οποίες συμμετέχετε;

Τα Δευτερότρητα , είμαι στην παράσταση «Γκυγιώμ, γλυκιά μου» , στο θέατρο Αλκμήνη , ένας μονόλογος στον οποίο ερμηνεύω είκοσι δύο ρόλους . Κάνω τη μάνα, το πατέρα τους φίλους και όλους όσους πέρασαν από την ζωή του συγγραφέα. Είναι μια παράσταση για την οποί α δουλεύουμε πολύ καιρό. Τολμώ να πω πως με δυσκόλεψε πολύ καιρό και πολλές φορές σκέφτηκα να αποχωρήσω .Όμως τώρα μ’ αρέσει. Πολλοί συνάδελφοι με ρωτάνε πως καταφέρνω να υποδυθώ τόσα άτομα. Η απάντηση είναι απλή, με πολλή δουλειά . Στο θέατρο όσο ταλέντο και αν έχεις αν δεν δουλέψεις με τον εαυτό σου δεν καταφέρνεις τίποτα.

Η άλλη παράσταση;

Είναι μια παιδική παράσταση, «το όνειρο του σκιάχτρου»| του Ευγένιου Τριβιζά στο θέατρο Λαμπέτη. Είναι η ιστορία ενός σκιάχτρου που ονειρεύεται να πετάξει. Εκεί κάνω τους δύο κακούς , αυτών που φτιάχνει το σκιάχτρο και τον δεσμοφύλακα όταν βάζουν το σκιάχτρο στη φυλακή . «Το Όνειρο του Σκιάχτρου» «Το Όνειρο του Σκιάχτρου»

Είναι πιο δύσκολο να παίζεται θέατρο για τα παιδιά;

Είναι ένα κοινό που απαιτεί άλλους χειρισμούς. Έχουν πολύ ενέργεια , μιλούν, τραγουδούν και θέλουν να συμμετέχουν. Ομολογώ είναι δύσκολο, γιατί έχω πολλά χρόνια να παίξω σε παιδικό. Κάθε φορά εκπλήσσομαι από τις αντιδράσεις των παιδιών. Είμαι 55 και έχω να παίξω από τότε που ήμουν 23

Εσείς, αλήθεια, διαβάζετε παραμύθια ; 

Αν και είμαι βιβλιοφάγος παραμύθια δεν διαβάζω. Πιστεύω όμως πως πρέπει να δίνουμε χώρο στο όνειρο και στο παραμύθι, αλλά χωρίς όμως να παραμυθιάζουμε τους άλλους και τον εαυτό μας. Είναι καλό να αφήνουμε και λίγο χώρο για την ουτοπία, για μια ματιά κάπως διαφορετική, χωρίς να όμως να ξεφεύγουμε από τη λογική.

Είστε υπέρ ή κατά των διαδραστικών θεάτρων; 

Είμαι υπέρ του καλού θεάτρου . Έχω δει θέατρα «πατάτες» αλλά και αριστουργήματα. Όλα εξαρτώνται από άλλους παράγοντες , από τον τρόπο που αντιμετωπίζεται το έργο.

Στην παράσταση υπάρχει κάποια ατάκα που θα θυμάστε και θα κρατάτε και ως μότο ζωής;

Αυτό που είπα πριν «έχουμε μια ευθύνη και αυτό είναι ένα από τα αξιοθαύμαστα της δημοκρατίας. Είναι το κλειδί της δημοκρατίας ο υπεύθυνος πολίτης» και η φράση «όλοι κρύβουμε ένα δολοφόνο μέσα μας» ,με βάση τα τεστ των ψυχιάτρων όλοι οι άνθρωποι έχουν πιθανότητα να κάνουν φόνο γιατί πολλές φορές είναι οι συνθήκες που σε οδηγούν κάπου» , πρέπει λοιπόν να είμαστε υπεύθυνα άτομα , κύτταρο της δημοκρατίας είναι ο πολίτης που έχει επίγνωση των δικαιωμάτων και των ευθυνών του.

Όταν κάποιος δικός σας έχασε την ευθύνη του το είπατε ;

Στην Ελλάδα που ζω που η ανευθυνότητα είναι εξαγώγιμο είδος πια , υπάρχει σε τόση αφθονία , από τον τρόπο που οδηγάμε , παρκάρουμε , μιλάμε , πετάμε τα σκουπίδια . Όταν πλέον η κατάσταση φτάνει σε αυτή τη μορφή εσύ αν κάνεις παρατήρηση γίνεσαι γραφικός . Η ανευθυνότητα και η έλλειψη σεβασμού κυριαρχεί .