1η Οκτωβρίου 1960: 61 χρόνια Κυπριακή Δημοκρατία!


1η Οκτωβρίου… 61 χρόνια συμπληρώνονται σήμερα από την εγκαθίδρυση της Κυπριακής Δημοκρατίας…

Η σημερινή ημέρα, πριν από 61 χρόνια, σήμανε την ανεξαρτησίας της Κύπρου, ανακηρύσσοντάς την ως ανεξάρτητο και κυρίαρχο κράτος, τον Αύγουστο του 1960 με βάση τις συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου του 1959 και ύστερα από τον απελευθερωτικό αγώνα της ΕΟΚΑ (1955-1959) ενάντια στη βρετανική αποικιοκρατία.

Στις 16 Αυγούστου 1960, η Μεγάλη Βρετανία εγκαταλείπει την κυριαρχία της στο νησί, και εγκαθιδρύεται επισήμως η Κυπριακή Δημοκρατία!

Στις 16 Αυγούστου οι συμφωνίες… 1η Οκτωβρίου θεσπίστηκε ως η επίσημη ημέρα

Την 1η Οκτωβρίου που γιορτάζουμε ως την ημέρα ανακήρυξης της Κυπριακής Δημοκρατίας, δεν αποτελεί την πραγματική ημέρα κατά την οποία έγινε πράξη η ανακήρυξη καθώς, η ημερομηνία κατά την οποία τέθηκαν σε ισχύ οι συμφωνίες εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας, είναι η 16η Αυγούστου του 1960.

Ωστόσο, στις 11 Ιουλίου του 1963 το Υπουργικό Συμβούλιο, το οποίο τότε αποτελείτο από επτά Ελληνοκύπριους και τρεις Τουρκοκύπριους, αποφάσισε να θεσπίσει ως επίσημη ημέρα της Ανεξαρτησίας της Κύπρου την 1η Οκτωβρίου, έτσι ώστε να μπορεί να γιορτάζεται όπως αρμόζει, με όλες τις τιμές και στην παρουσία διεθνών διπλωματικών σωμάτων.

Σύμβολο ειρήνης και ελευθερίας η σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας…

Έτσι, από τις 16 Αυγούστου του 1960, η σημαία της Κυπριακής Δημοκρατίας κυματίζει ψηλά στον ουρανό, ως σύμβολο ελευθερίας και ειρήνης.

Αξίζει να αναφερθεί ότι η σημαία επιλέχθηκε μετά από διεθνή διαγωνισμό ο οποίος προϋπέθετε: Πρώτον, στη σημαία να μην εικονίζεται σταυρός ή ημισέληνος και Δεύτερον, να μην περιέχονται το μπλε και το κόκκινο χρώμα, σύμβολα Ελλάδας και Τουρκίας.

Το σχέδιο που κέρδισε το διαγωνισμό ήταν του Τουρκοκύπριου ζωγράφου, Ισμέτ Γκιουνέι.

Το σχήμα της Κύπρου, με πορτοκαλί χρώμα, παραπέμπει στο χαλκό – ο οποίος υπήρχε σε αφθονία παλιότερα στο νησί και είχε καθορίσει σε μεγάλο βαθμό την εξέλιξη και την οικονομία της Κύπρου – και με άσπρο φόντο, συμβολίζεται η ειρήνη και η ελευθερία.

Οι Συνθήκες Ζυρίχης – Λονδίνου

Οι συνθήκες Ζυρίχης-Λονδίνου αποτελούν τη βάση στην οποία τοποθετήθηκε το μέλλον της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αποτελούν το «θεμέλιο λίθο» της Ανεξαρτησίας της Κύπρου καθώς οι συνθήκες αυτές απέκλειαν ενδεχόμενο ένωσης με την Ελλάδα αλλά και τη διχοτόμηση του νησιού.

Η χρονική συγκυρία κατά την οποία συνυπογράφηκαν οι συνθήκες αυτές καθόρισαν σε μεγάλο βαθμό και το περιεχόμενο. Οι συνθήκες ήρθαν ως αποτέλεσμα του απελευθερωτικού αγώνα του 1955-19959, στον οποίο οι Ελληνοκύπριοι πολεμούσαν για ένωση με την Ελλάδα αλλά ταυτόχρονα υπήρχε ανοικτή διαμάχη μεταξύ Ελληνοκυπρίων και Τουρκοκυπρίων, οι οποίοι Τ/κ διαφωνούσαν σφόδρα σε ενδεχόμενη ένωση με την Ελλάδα και απειλούσαν με διχοτόμηση.

Πρώτος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ’

Πρώτος Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ήταν ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος Γ’ και πρώτος αντιπρόεδρος ο Δρ. Φαζίλ Κιουτσούκ. 

Οι συμφωνίες εγκαθίδρυσης της Κυπριακής Δημοκρατίας υπογράφηκαν στις 11 και 19 Φεβρουαρίου του 1959 αντίστοιχα, μετά από πενταμερείς διασκέψεις, από τη Μεγάλη Βρετανία, την Ελλάδα, την Τουρκία καθώς και από τους δυο ηγέτες, Ε/κ και Τ/κ Κοινότητας, τότε, αντίστοιχα. Αυτή ήταν και η πρώτη φορά όπου η Τουρκία είχε πετύχει την αναβάθμιση της μειονότητας των Τ/κ σε κοινότητα και τη στρατιωτική παρουσία της στην Κύπρο.

Εκτός από τις συμφωνίες Ζυρίχης-Λονδίνου υπεγράφησαν επίσης οι συνθήκες Εγγυήσεως (Ελλάδα, Τουρκία, Βρετανία), Συμμαχίας και Εγκαθίδρυσης. Με βάση τη συνθήκη Εγκαθίδρυσης, η Βρετανία θα διατηρούσε κυρίαρχες βάσεις στο νησί.

Το κυπριακό σύνταγμα

Στη βάση των συμφωνιών Ζυρίχης – Λονδίνου, συντάχθηκε το κυπριακό Σύνταγμα του 1960.

Το νέο κράτος ήταν δικοινοτικό, με το ποσοστό των Ελληνοκυπρίων να βρίσκεται στο 82% και των Τουρκοκυπρίων στο 18%. Παρά τον μειωμένο αριθμό των Τ/κ, το κυπριακό σύνταγμα προέβλεπε ενιαίο σύστημα διακυβέρνησης ολόκληρης της επικράτειας. Επίσης, δεν υπήρχε de jure γεωγραφικός διαχωρισμός των δύο κοινοτήτων, εκτός από την ειδική περίπτωση των χωριστών δήμων.

Βάσει των προνοιών του συντάγματος, το οποίο όπως διαφάνηκε ήταν δυσλειτουργικό, πολλές αποφάσεις της ε/κ πλευράς προσέκρουαν σε αυτές της τ/κ όχι και αντίστροφα. Οι διαμάχες και οι προστριβές δεν άργησαν να κάνουν την εμφάνιση τους, καθώς οι διαφωνίες διαδέχονταν η μια την άλλη, με αποτέλεσμα οι δυο πλευρές να οδηγηθούν σε ρήξη, ιδιαίτερα με τα την αναθεώρηση του Συντάγματος, με τα γνωστά 13 σημεία που ήθελε να τροποποιήσει ο Μακάριος.

Το αποτέλεσμα ήταν να μην συμμετέχουν οι Τουρκοκύπριοι στις διεργασίες του κράτους από το 1963 και μετά.

Όλα όσα αναφέρονται πιο πάνω είναι ο βασικός λόγος που μεγάλη μερίδα εμπειρογνωμόνων στο Κυπριακό, καθιστούν το Κεφάλαιο της Διακυβέρνησης, ως κομβικής σημασίας, για τη βιωσιμότητα της λύσης που ενδεχομένως θα προκύψει από τις διαπραγματεύσεις.

Με πληροφορίες από: Wikipedia, ert, ekklisiaonline

Πηγή : cyprustimes.com